شناسایی و سطح‌بندی عوامل موثر بر بلوغ فناوری اطلاعات سازمان با رویکرد مدل‌سازی ساختاری تفسیری و MICMAC فازی

صدیقی,  نازیلا; ثنایی, محمدرضا

doi:10.22054/IMS.2019.39944.1478

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری، مدیریت فناوری اطلاعات، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قزوین، قزوین.

² عضو هیئت‌علمی، گروه مدیریت فناوری اطلاعات، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قزوین، قزوین.(نویسنده مسئول)؛mohamadrezasanaei@gmail.com

https://doi.org/10.22054/IMS.2019.39944.1478

چکیده

با توجه به نقش بلوغ فناوری اطلاعات در افزایش رقابتپذیری سازمان، هدف از این پژوهش ارائه الگویی جهت شناسایی عوامل مؤثر بر فرآیندهای فناوری اطلاعات سازمان بر مبنای چارچوب‌های کتابخانه زیرساخت فناوری اطلاعات و اهداف کنترلی برای اطلاعات و فناوری مرتبط و نیز تعیین روابط علی و سطح‌بندی این عوامل با رویکرد تلفیقی مدلسازی ساختاری تفسیری و تحلیل قدرت هدایت-وابستگی فازی است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و بر اساس شیوه گردآوری داده‌ها از نوع پژوهش‌های توصیفی-پیمایشی است. در این پژوهش، به‌منظور گردآوری داده‌ها از پرسشنامه محقق ساخته مدلسازی ساختاری تفسیری و میک‌مک فازی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر را مدیران و کارشناسان ارشد شرکت فناپ تشکیل دادند. با توجه به آن‌که تعداد اعضاء جامعه آماری محدود بوده و اطلاعات مورد نیاز صرفاً در اختیار تعداد اندکی از کارشناسان بود، لذا نمونه با جامعه آماری برابر بوده (متشکل از 15 نفر خبره سازمانی) و نمونه‌گیری به شیوه هدف‌دار قضاوتی انجام پذیرفت. یافتهها نشان داد که با استناد به عوامل مطروحه در این چارچوبها و بهزعم اظهارات خبرگان سازمانی، 14 عامل مؤثر بر بلوغ فناوری اطلاعات در این سازمان در قالب 3 حوزه راهبرد و طرح‌ریزی خدمات فناوری اطلاعات، اکتساب و پیاده‌سازی خدمات فناوری اطلاعات و نظارت و پشتیبانی خدمات فناوری اطلاعات وجود دارد. به‌علاوه، تحلیل روابط علی میان این عوامل حاکی از تعیین عامل «به‌کارگیری استانداردها در فناوری اطلاعات» بهعنوان تأثیرگذارترین، عامل «وجود ساختار سازمانی فناوری اطلاعات» بهعنوان تأثیرپذیرترین و عامل «زیرساخت مطلوب شبکه و مرکز دادهها» بهعنوان مستقل‌ترین عامل در مدل بلوغ فناوری اطلاعات سازمان‌های ایرانی بود که نقش بسزایی در تعیین سطح بلوغ فناوری اطلاعات سازمان‌ها داشتند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identifying and Leveling the Factors Affecting the Maturity of the Organization's IT Using the Interpretive Structural Modeling and Fuzzy MICMAC Approach

نویسندگان [English]

Nazila Seddighi ¹
Mohamad Reza Sanaei ²

¹ Ph.D. student of Information Technology Management, Faculty of Management and Accounting, Islamic Azad University, Qazvin Branch, Qazvin.

² Assistant Prof. Management and Accounting Department, Islamic Azad University, Qazvin Branch, Qazvin. (Corresponding Author: mohamadrezasanaei@gmail.com)

چکیده [English]

Considering the role of information technology maturity in increasing organizational competitiveness, this study aims to propose a model for identifying the factors affecting the IT organization processes based on the ITIL and COBIT frameworks, as well as determining the causal relationships and leveling these factors using a hybrid approach of ISM and Fuzzy MICMAC. This research is classified as a descriptive-survey, and applied research. researcher-made questionaries’ to collect data. The statistical population of this study consists of senior managers and senior experts of FANA Company. A limited number of experts can provide this study’s required information, the sample size was equal to the statistical population (consisting of 15 organizational experts). In order to demonstrate the capability of the proposed model, this model was implemented at Fantaff Company. The findings showed that, based on the factors mentioned in these frameworks and according to the organizational expert’s views, there are14 factors influencing the maturity of IT in this organization in the form of three areas of “strategy and planning of IT services”, “acquisition and implementation of IT services”, and “monitoring and supporting IT services”. In addition, after analyzing the causal relations among these factors, "applying standards in IT", "existence of organizational structure of IT", and "optimal network infrastructure and data center" were determined as the most effective, the most Affected, and the most independent factors in the IT maturity model of Iranian organizations, respectively, which played a significant role in determining the level of maturity of IT organizations.

کلیدواژه‌ها [English]

Information Technology Maturity
Interpretive Structural Modelling (ISM)
Fuzzy MICMAC Approach

مراجع

زرین قریچه، محمد و بافنده زنده، علیرضا. (1390). اولویت‌بندی حوزه‌های مدیریت فناوری اطلاعات بر اساس چارچوب COBIT با استفاده از رویکرد تحلیل سلسله مراتبی فازی گروهی (G-FAHP)، مطالعات کمّی در مدیریت، 2(3)، 15-1.

حاجی علی‌عسگری، فاطمه.، طباطبائیان، سید حبیب‌الله.، تقوا، محمدرضا و ابوالحسنی، فرید. (1396). سیاست‌های توسعه مدل بلوغ فناوری اطلاعات در سازمان‌های سلامت‌محور بر اساس ITI، فصلنامه سیاست‌گذاری عمومی 3(4)، 50-29.

حریری، نجلا و شیخ‌زاده، معصومه. (1392). تعیین شاخص‌های ارزیابی بلوغ فناوری اطلاعات در کتابخانه‌های دانشگاهی ایران، فصلنامه نظام‌ها و خدمات اطلاعاتی، 6(2)، 54-45.

حقیقت، محمد، رادفر، رضا و پیله‌وری، نازنین. (۱۳۹۴). سنجش بلوغ سازمانی در حوزه مدیریت فناوری اطلاعات با استفاده از مدل CMMI، کنفرانس بین‌المللی دستاوردهای نوین پژوهشی مدیریت حسابداری اقتصاد، تهران.

رازقی، محمد جمال، شیرازی، حسین و خوش نصیب، مهران (1390). استفاده از ITIL و COBIT در مدیریت خدمات فن‌آوری اطلاعات سازمان‌ها، نشریه مدیریت نظامی، 11(41)، 109-91.

رضائیان، علی.، قلیچ لی، بهروز و درویشی، فاطمه. (1391). تأثیر میزان بلوغ فرایندهای فناوری اطلاعات بر تحقق نیازمندی‌های کسب‌وکار با رویکرد کوبیت (موردمطالعه: سازمان فاوا شهرداری اصفهان)، نشریه پژوهش‌های مدیریت در ایران، 4(16)، 78-63.

علاءالدینی، مرتضی. (1387). حاکمیت فناوری اطلاعات و نقش COBIT و نتایج به‌کارگیری آن در عارضه‌یابی فرآیند مدیریت فناوری اطلاعات شرکت ملی حفاری ایران، سومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت استراتژیک، تهران.

غضنفری، مهدی.، فتحیان، محمد و رئیس صفری، مجتبی. (1390). اندازه‌گیری بلوغ حاکمیت فناوری اطلاعات در صنعت خدمات مالی ایران (مقایسه بانک‌های بخش خصوصی و دولتی با استفاده از چارچوب COBIT 4.1). مدیریت فناوری اطلاعات،3(6)، 88-63.

غفاری. محمد. (1391). مدیریت خدمات و راهبری فناوری اطلاعات در کسب‌وکار بانکی: COBIT،ITIL.

غفاری، م. (1392). معماری سازمانی: همسویی کسب‌وکار و فناوری اطلاعات، اولین کنفرانس بین‌المللی بانکداری الکترونیک، تهران.

ولیان، حسن.، کوشکی جهرمی، علیرضا و بودلائی، حسن. (1396). طراحی مدل قابلیت‌های فناوری اطلاعات در سازمان‌های دولتی. مطالعات مدیریت کسب‌وکار هوشمند. 5(20)، 40 -5.

Alfaraj, H. M., and Qin, S. (2011). Operationalising CMMI: integrating CMMI and CoBIT perspective. Journal of Engineering, Design and Technology, 9(3), 323-335.

Carvalho, J. V., Rocha, A., and Abreu, A. (2016). Maturity models of healthcare information systems and technologies: a literature review. Journal of medical systems, 40(6), 131.

COBIT®, Control Practices: Guidance to Achieve Control Objectives for Successful IT Governance, 2nd Edition Printed in the United States of America.

Curtis, B., and Thorhauge, T. (2000). People CMM: current benefits and future directions.Proceedings of the European SEPG 2000 Conference. Milton Keynes, UK: ESPI Foundation.

Curtis, B., and Alden, J. (2006). BPM and organizational maturity. BPTrends, November.

Curtis, B., Hefley, W. E., and Miller, S. (1995). Overview of the People Capability Maturity Model (No. CMU/SEI-95-MM-01). CARNEGIE-MELLON UNIV PITTSBURGH PA SOFTWARE ENGINEERING INST.

Ekuobase, G. O., and Olutayo, V. A. (2016). Study of Information and Communication Technology (ICT) maturity and value: The relationship. Egyptian Informatics Journal, 17(3), 239-249.

Faisal, M. N., Banwet, D. K., and Shankar, R. (2006). Supply chain risk mitigation: modelling the enablers.Business Process Management, 12(4), 535–552.

Ghaffari, M. (2010). The role of information Security risk management in the information technology business continuity.

Ghaffari, M. (2012). Maturity Model; Correlating IT governance maturity.

Goksen, Y., Cevik, E., and Avunduk, H. (2015). A Case Analysis on the Focus on the Maturity Models and Information Technologies. Procedia Economics and Finance, 19, 208-216.

Gorane, S. J., and Kant, R. (2013). Modelling the SCM enablers: an integrated ISM-fuzzy MICMAC approach. Asia Pacific Journal of Marketing and Logistics, 25(2), 263-286.

Kandasamy, W. V., Smarandache, F., and Ilanthenral, K. (2007). Elementary fuzzy matrix theory and fuzzy models for social scientists. Infinite Study.

Kien, P. X., Son, L. N., and Giang, N. T. P. (2013). Measuring the ICT maturity of enterprises under uncertainty using group fuzzy ANP. International Journal of Machine Learning and Computing, 3(6), 524.

Kyriakidou, V., Michalakelis, C., and Sphicopoulos, T. (2013). Assessment of information and communications technology maturity level. Telecommunications Policy, 37(1), 48-62.

Melendez, K., Dávila, A., and Pessoa, M. (2016). Information technology service management models applied to medium and small organizations: A systematic literature review. Computer Standards & Interfaces, 47, 120-127.

Orta, E., and Ruiz, M. (2018). Met4ITIL: A process management and simulation-based method for implementing ITIL. Computer Standards & Interfaces.

Proença, D., & Borbinha, J. (2016). Maturity models for information systems-A state of the art. Procedia Computer Science, 100, 1042-1049.

Ragowsky, A., Licker, P. S., and Gefen, D. (2012). Organizational IT maturity (OITM): A measure of organizational readiness and effectiveness to obtain value from its information technology. Information systems management, 29(2), 148-160.

Team, C. P. (2002). Capability Maturity Model Integrated for Software Engineering/Software Engineering/Integrated Product and Process Development/Supplier Sourcing (CMMI-SE/SW/IPPD/SS) Version 1.1 Continuous Representation. CMU/SEI-2002-TR-012, Carnegie Mellon Engineering Institute, Pittsburgh, Pennsylvania, USA.

Ridley, G., Young, J., and Carroll, P. (2004). COBIT and its Utilization: A framework from the literature. In System Sciences, Proceedings of the 37th Annual Hawaii International Conference on (pp. 8-pp). IEEE.

Taylor, S., Lacy, S., and Macfarlane, I. (2011). ITIL Version 3 Service Transition. The Office of Government Commerce.

Vom Brocke, J., and Rosemann, M. (2010). Handbook on Business Process Management: Strategic Alignment. Governance, People and Culture. Springer.

Warfield, J. N. (1976). Societal systems: Planning, policy, and complexity. New York: Wiley.

Wulf, J., Winkler, T. J., and Brenner, W. (2015). Measuring IT service management capability: Scale development and empirical validation. Association for Information Systems AIS Electronic Library (AISeL). Wirtschaftsinformatik Proceedings. Paper 43.

Yayla, A. A., & Hu, Q. (2008). Determinants of CIO compensation structure and its impact on firm performance. In Hawaii International Conference on System Sciences, Proceedings of the 41st Annual (pp. 427-427). IEEE.

مطالعات مدیریت کسب و کار هوشمند

شناسایی و سطح‌بندی عوامل موثر بر بلوغ فناوری اطلاعات سازمان با رویکرد مدل‌سازی ساختاری تفسیری و MICMAC فازی

مراجع

مراجع

دوره 8، شماره 31
فروردین 1399
صفحه 23-60

شناسایی و سطح‌بندی عوامل موثر بر بلوغ فناوری اطلاعات سازمان با رویکرد مدل‌سازی ساختاری تفسیری و MICMAC فازی

مراجع

مراجع

دوره 8، شماره 31فروردین 1399صفحه 23-60

دوره 8، شماره 31
فروردین 1399
صفحه 23-60