نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سمانه مرادی ¹
• مهرداد حسینی شکیب ²
• علی بدیع زاده ³

¹ دانشجوی دکتری، گروه مدیریت صنعتی ، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران

² دانشیار، گروه مدیریت صنعتی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

³ استادیار، گروه مدیریت صنعتی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران

چکیده

در عصر انقلاب صنعتی چهارم، هوشمندسازی و پیاده‌سازی فناوری‌های نوین به عنوان محرک‌های اصلی تحول در صنایع مختلف محسوب می‌شوند. صنعت حمل و نقل ریلی نیز از این قاعده مستثنی نبوده و نیازمند تعیین معیارهای دقیق برای ارزیابی میزان بلوغ و آمادگی خود در پذیرش و پیاده‌سازی فناوری‌های مرتبط با صنعت 4.0 است. هدف اصلی این پژوهش، شناسایی و ارایه الگوی مفهومی ارزیابی بلوغ صنعت حمل و نقل ریلی مبتنی بر فناوری‌های نسل چهارم صنعت است. این مطالعه با استفاده از روش فراترکیب هفت مرحله‌ای سندلوسکی و باروسو و بررسی نظام‌مند 87 مقاله علمی منتشر شده در بازه زمانی 2016 تا 2025 انجام شده است. فرآیند غربالگری مقالات براساس معیارهای ارزیابی دقیق شامل زبان، قلمرو زمانی، شرایط مطالعاتی، جامعه پژوهش و نوع مقالات صورت گرفت. نتایج پژوهش منجر به تدوین الگوی مفهومی شامل 5 بعد اصلی، 21 شاخص و 84 کد عملیاتی شد که عبارتند از: فناوری‌های صنعت 4.0 در حمل و نقل ریلی، چالش‌ها و موانع هوشمندسازی، امنیت سایبری و ریسک‌های دیجیتالی، کاربردهای عملی و بهبود عملکرد، و پایداری و محیط زیست. اعتبار علمی نتایج با ضریب کاپای 89/0 و روایی محتوایی 83/0 تایید شد. این الگو، چارچوب جامعی برای ارزیابی و سنجش میزان بلوغ سازمان‌های فعال در حوزه حمل و نقل ریلی ارایه می‌دهد و می‌تواند به عنوان ابزاری کارآمد برای شناسایی نقاط قوت و ضعف، و تدوین راهکارهای بهبود در مسیر هوشمندسازی مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

• الگوی مفهومی ارزیابی بلوغ
• صنعت ریلی
• انقلاب صنعتی چهارم
• فراترکیب
• فناوری‌های نوین

موضوعات

• رویکردهای مدیریتی در حوزه کسب‌ وکار هوشمند

عنوان مقاله [English]

Designing a Conceptual Model for Railway Industry Maturity Assessment in the Era of the Fourth Industrial Revolution: A Meta-Synthesis Study

نویسندگان [English]

• Samaneh Moradi ¹
• Mehrdad Hosseini Shakib ²
• Ali Badizadeh ³

¹ Ph.D. Student Department of Industrial Management, Qa.C., Islamic Azad University, Qazvin, Iran.

² Associate Professor, Department of Industrial Management, Ka.C., Islamic Azad University, Karaj, Iran.Corresponding Author: Mehrdad.shakib@kiau.ac.ir

³ Assistant Professor,Department of Industrial Management, Qa.C., Islamic Azad University, Qazvin, Iran

چکیده [English]

In the era of the Fourth Industrial Revolution, digitalization and implementation of emerging technologies are considered as the main drivers of transformation in various industries. The railway transportation industry is no exception to this rule and requires precise criteria to assess its maturity level and readiness in adopting and implementing Industry 4.0 related technologies. The main objective of this research is to identify and present a conceptual model for railway transportation industry maturity assessment based on fourth-generation industrial technologies. This study was conducted using Sandelowski and Barroso's seven-stage meta-synthesis method and systematic review of 87 scientific articles published between 2016 and 2025. The article screening process was based on precise evaluation criteria including language, temporal scope, study conditions, research population, and article types. The research results led to the development of a conceptual model comprising 5 main dimensions, 21 indicators, and 84 operational codes, which include: Industry 4.0 technologies in railway transportation, digitalization challenges and barriers, cybersecurity and digital risks, practical applications and performance improvement, and sustainability and environment. The scientific validity of the results was confirmed with a Kappa coefficient of 0.89 and content validity of 0.83. This model provides a comprehensive framework for evaluating and measuring the maturity level of organizations active in railway transportation and can be used as an effective tool for identifying strengths and weaknesses, and developing improvement strategies in the digitalization path.

کلیدواژه‌ها [English]

• Maturity assessment conceptual model
• railway industry
• fourth industrial revolution
• meta-synthesis
• emerging technologies