نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مریم ملاباقر ¹
• علیرضا حسن زاده ²
• محمدمهدی سپهری ³
• عباس حبیب الهی ⁴
• ابوالقاسم سرآبادانی ⁵

¹ دانش‌آموخته دکترای مدیریت فناوری اطلاعات – کسب و کار هوشمند، گروه مدیریت فناوری اطلاعات، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران و عضو هیات علمی دانشگاه جامع علمی کاربردی، گروه مدیریت و خدمات اجتماعی، تهران، ایران

² استاد گروه مدیریت فناوری اطلاعات، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران نویسنده مسئول: ar_hassanzadeh@modares.ac.ir

³ استاد گروه مهندسی سیستم‌های سلامت، دانشکده مهندسی صنایع و سیستم‌ها، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

⁴ استادیاردانشگاه علوم پزشکی تهران

⁵ استادیار گروه مدیریت فناوری اطلاعات، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

با رشد شتابان فناوری‌های دیجیتال و افزایش بیماری‌ها، کاربرد راهکارهای هوشمند در حوزه مراقبت، به یکی از اولویت‌های اساسی نظام‌های بهداشت و درمان تبدیل شده است. بیماری شبکیه نوزادان نارس به ‌عنوان یکی از بیماری‌های تهدیدکننده بینایی، نیازمند مداخلات به‌موقع، دقیق و ساختاریافته است. نظام مراقبت از بیماری شبکیه نوزادان نارس (ROP) یکی از مهم‌ترین اولویت‌های حوزه سلامت نوزادان است که با چالش‌های متعددی در زمینه زیرساخت، فرآیند، تعامل بین ذی‌نفعان و بهره‌گیری از فناوری مواجه است. این پژوهش با هدف طراحی چارچوب معماری سازمانی نظام مراقبت هوشمند ROP با استفاده از چارچوب TOGAF ADM انجام شده است.
در این مطالعه، از روش پژوهش ترکیبی بهره گرفته شده است. نخست، داده‌های نظری از طریق مرور نظام‌مند ادبیات پژوهش، تحلیل اسناد سیاستی و شناسنامه‌های خدمات گردآوری گردید. در ادامه، با انجام مصاحبه‌های نیمه‌ساخت‌یافته با خبرگان حوزه‌های سلامت، سیاست‌گذاری و فناوری، مؤلفه‌های کلیدی شناسایی و تحلیل شد. در مرحله طراحی، با تکیه بر چارچوب TOGAF10، چارچوب نظام مراقبت هوشمند بیماری شبکیه نوزادان نارس در چهار لایه کلیدی شامل کسب‌وکار، برنامه‌ها، داده، فناوری تدوین گردید. در مرحله اعتبارسنجی، چارچوب پیشنهادی با استفاده از روش نظرسنجی از خبرگان و با اتکاء به معیارهای موتینهو، از منظر خبرگان ارزیابی و اصلاح شد.
حاصل پژوهش، چارچوبی بومی و منسجم است که شامل مؤلفه‌های اطلاعاتی ، کاربردی ، فناورانه و نهادی است و بستر لازم برای ارتقای کیفیت مراقبت، کاهش خطاهای انسانی در تشخیص و درمان این بیماری را فراهم می‌سازد. در آخر ضمن ارائه محدودیت‌های پژوهش، پیشنهادهای کاربردی و پیشنهاداتی برای پژوهش‌های آتی ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

• معماری سازمانی
• نظام مراقبت
• توگف
• نوزادان نارس
• بیماری شبکیه نوزادان نارس

موضوعات

• رویکردهای مدیریتی در حوزه کسب‌ وکار هوشمند

عنوان مقاله [English]

Designing framework of Intelligent Surveillance System for retinopathy of prematurity

نویسندگان [English]

• Maryam Mollabagher ¹
• Alireza Hasanzadeh ²
• Mohammad Mehdi sepehri ³
• Abbas Habibelahi ⁴
• Abolghasem Sarabadani ⁵

¹ PhD Graduated, Department of Information Technology Management, Faculty of Management and Economics, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.

² Professor, Department of Information Technology Management, Faculty of Management and Economics, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.Corresponding Author: ar_ Hassanzadeh@modares.ac.ir

³ Professor, Department of Health Systems Engineering, Faculty of Industrial and Systems Engineering, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

⁴ Assistant Professor, Tehran university of Medical Scienses, Tehran, Iran.

⁵ Assistant Professor, Department of Information Technology Management, Faculty of Management and Economics, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

The rapid advancement of digital technologies and the growing burden of neonatal diseases have underscored the need for intelligent solutions in modern healthcare systems. Retinopathy of Prematurity (ROP), a vision-threatening disorder in preterm infants, requires timely, accurate, and structured interventions; yet existing care systems face persistent challenges in infrastructure, clinical processes, stakeholder coordination, and technology integration.
This study proposes an organizational architecture framework for a smart ROP surveillance system, developed using the TOGAF ADM methodology. A mixed-methods design was employed: theoretical insights were obtained through a systematic literature review, analysis of policy documents, and examination of service identification cards, while semi-structured interviews with experts in healthcare, policy, and information technology helped to identify and refine key system components.
Based on TOGAF 10, a multi-layered framework was constructed across four domains—business, application, data, and technology. The framework incorporates clinical datasets, decision-support tools, secure infrastructures, and governance mechanisms. Its validity was examined through the survey of experts and assessed using Moutinho’s evaluation criteria, ensuring conceptual rigor and practical relevance.
The result of the research is a native and coherent framework that includes informational (clinical and diagnostic data), application (decision support systems), technological (communication and security infrastructure), and institutional (policy-making structures and key stakeholders) components, and provides the necessary platform for improving the quality of care, reducing human errors in diagnosis and therapeutic interventions, and advancing digital health strategies in the treatment of this disease. Finally, in addition to the research presentations, practical suggestions and recommendations for future research are provided.

کلیدواژه‌ها [English]

• Organizational architecture
• Surveillance system
• TOGAF ADM
• premature infants
• Retinopathy of Prematurity (ROP)